Testy diagnostyczne w kierunku raka prostaty

Rak gruczołu krokowego (prostaty) jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym wśród mężczyzn i drugim po raku płuca pod względem ilości zgonów. Jest to choroba, która dotyka przede wszystkim mężczyzn powyżej 50 roku życia, dlatego to właśnie tę grupę wiekową obejmują zalecenia dotyczące wczesnego wykrywania raka prostaty. Wczesne wykrycie choroby zwiększa szansę na wyleczenie oraz pozwala na zastosowanie mniej agresywnego leczenia, co przekłada się bezpośrednio na jakość życia pacjenta. Wczesne postawienie diagnozy utrudnia jednak fakt, iż zauważalne objawy raka prostaty pojawiają się dość późno, kiedy może już dojść do powstania przerzutów.

Jakie badania pomagają wykryć raka prostaty?

Podstawowym testem rozpoczynającym diagnostykę w kierunku raka prostaty pozostaje badanie poziomu swoistego antygenu gruczołu krokowego (PSA; prostate-specific antigen ) . PSA jest białkiem produkowanym przez prostatę, którego poziom we krwi naturalnie wzrasta z wiekiem. Podwyższony poziom PSA nie stanowi ostatecznego potwierdzenia obecności raka prostaty. Wynik odbiegający od normy może być również spowodowany:

Zgodnie z zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Urologicznego wykonanie badania poziomu PSA może być zaproponowane mężczyznom powyżej 50 roku życia. Mężczyźni którzy są nosicielami mutacji BRCA2 , która zwiększa ryzyko wystąpienia raka prostaty, mogą rozpocząć rutynowe badania poziomu PSA już po ukończeniu 40 roku życia , a gdy mężczyzna posiada historię raka prostaty w rodzinie, wykonanie badań w kierunku raka prostaty może być rozważone po ukończeniu przez niego 45 lat.

Dołącz do nas!

Tu znajdziesz przygotowane specjalnie dla Ciebie darmowe wsparcie w zmaganiach z rakiem!

Pacjenci z poziomem PSA powyżej górnej granicy, u których podejrzewa się możliwość rozwoju raka prostaty, powinni być skierowani na badanie multiparametrycznym rezonansem magnetycznym (mpMRI) . Pozwala ono na zobaczenie wnętrza ciała, a więc stwierdzenie, czy obraz prostaty jest prawidłowy. Wykrycie niepokojących zmian w obrazie prostaty (pozytywny wynik badania mpMRI) kwalifikuje mężczyznę do wykonania biopsji prostaty . W badaniu tym pod kontrolą USG pobiera się niewielki fragment tkanki gruczołu krokowego. Próbkę poddaje się analizie histopatologicznej, w wyniku której możliwe jest wykrycie zmian nowotworowych.

Zachowanie takiej kolejności badań diagnostycznych – PSA, mpMRI, biopsja pozwala na zmniejszenie ryzyka niepotrzebnego wykonania biopsji . Jest to istotne, ponieważ jak każda inwazyjna procedura medyczna, również biopsja niesie ryzyko skutków ubocznych. Dostępne są również cztery specjalne testy PSA, które mogą pomóc w podjęciu decyzji o zasadności skierowania mężczyzny na biopsję. Pierwszym z nich jest test, w którym wyznaczany jest stosunek PSA wolnego (niezwiązanego z białkami krwi) do PSA całkowitego . U mężczyzn z rakiem prostaty obserwuje się obniżony poziom wolnego PSA. Test może być jednak użyteczny jedynie w przypadku mężczyzn, u których poziom PSA całkowitego znajduje się w zakresie 4-10 ng/mL.

Drugą opcją jest badanie 4K , w którym oznaczany jest poziom PSA (wolnego, całkowitego i nieaktywnego enzymatycznie) oraz czterech białek należących do rodziny kallikrein (biochemiczne markery raka prostaty). Badanie to można wykonać jeśli poziom PSA wynosi 2-10 ng/ml. Może być ono również użyteczne w przypadku, gdy biopsja nie wykazała obecności raka prostaty lecz istnieje ryzyko, że wynik ten jest fałszywie negatywny. Badanie 4K może więc pomóc w podjęciu decyzji, czy zasadne będzie ponowne przeprowadzenie biopsji. Dwa pozostałe testy, które mogą pomóc w lepszej kwalifikacji mężczyzny do biopsji są badania poziomu biomarkerów prostaty w moczu. Są to: badanie poziomu PCA3 w moczu oraz SelectMDX (tzw. płynna biopsja prostaty).

Autorka: Natalia Tarłowska

Źródła:

Mottet, Nicolas, et al. „EAU-EANM-ESTRO-ESUR-SIOG Guidelines on Prostate Cancer—2020 Update.” European Urology (2020)

Olleik, Ghadeer, et al. „Evaluation of new tests and interventions for prostate cancer management: a systematic review.” Journal of the National Comprehensive Cancer Network (2018)

Parker, C., et al. „Prostate cancer: ESMO Clinical Practice Guidelines for diagnosis, treatment and follow-up.” Annals of Oncology 31.9 (2020)

Zapisz się, aby otrzymywać najświeższe informacje ze świata onkologii!

darmowe wsparcie w zmaganiach z rakiem

Rejestrując się, zyskujesz dostęp do spersonalizowanych informacji i specjalnych benefitów dopasowanych do Twoich potrzeb.  

Wiedza o raku

Zapisz się na webinar pt. „Co warto wiedzieć o HPV?”

Rak to też męska sprawa! webinar dla pacjentów

Zapisz się na webinar Rak to też męska sprawa!

Rak to też męska sprawa! Miesiąc świadomości raka prostaty i jąder.

Wiedza o raku

Prehabilitacja czyli przygotowanie do leczenia onkologicznego wideo

Obejrzyj nagranie webinaru „Korzyści z pomocy psychoonkologicznej w chorobie nowotworowej”

Pierwsza szczepionka na raka płuca. W Polsce trwa rekrutacja pacjentów do badania klinicznego.

Rak płuc – diagnostyka, leczenie i prognozy (cz. 2)

Załóż zbiórkę!

Zostań Podopiecznym Fundacji Alivia! Pacjenci onkologiczni często zmagają się nie tylko z chorobą, ale także z poważnymi problemami finansowymi.

Wiedza o raku

Alivia Onkofundacja

Nasze serwisy

ul. Niedźwiedzia 4c
02-737 Warszawa

NIP: 5272630752
REGON: 142435498
KRS: 0000358654

Wiedza o raku

Nowości onkologiczne
Objawy i leczenie
Profilaktyka
Żywienie
Poradniki
Inne

Alivia Onkofundacja

Kontakt

Nasze serwisy

© 2024 Alivia Onkofundacja

Dodajemy odwagi
chorym na raka!

Fundacja Onkologiczna Alivia powstała w kwietniu 2010 roku. Założycielem jest Bartosz Poliński – starszy brat Agaty, u której 3 lata wcześniej, w wieku 28 lat, został zdiagnozowany zaawansowany rak. Rodzeństwo namówiło do współpracy innych.

W momencie diagnozy rokowania Agaty były niepomyślne. Rodzeństwo zmobilizowało się do poszukiwania najbardziej optymalnych metod leczenia. Nie było to łatwe – po drodze musieli zmierzyć się z niewydolnym systemem opieki onkologicznej, trudnościami formalnymi i problemami finansowymi. Szczęśliwie, udało się im pokonać te przeszkody. Agacie udało się również odzyskać zdrowie i odmienić fatalne rokowania. Doświadczenia te, stały się inspiracją do powołania organizacji, która pomaga pacjentom onkologicznym w trudnym procesie leczenia.

Fundacja naświetla problem występowania chorób nowotworowych. Propaguje także proaktywną postawę wobec choroby nowotworowej i przejęcie inicjatywy w jej leczeniu: zdobywanie przez chorych i bliskich jak największej ilości danych na temat danego przypadku, podejmowania decyzji dotyczących leczenia wspólnie z lekarzem. Podpowiada również sposoby ułatwiające szybkie dotarcie do kosztownych badań w ramach NFZ (onkoskaner.pl), informacji o nowotworach złośliwych i ich leczeniu, jak również publikuje w języku polskim nowości onkologiczne ze świata na swojej stronie, jak i na profilu Alivii na Facebook’u.

W krytycznych sytuacjach fundacja pomaga organizować środki finansowe na świadczenia medyczne dla chorych, które nie są finansowane z NFZ. Zbiórkę funduszy umożliwia Onkozbiórka, które Alivia prowadzi dla potrzebujących.

Posted by Jack Read more Comments (15) 2024.09.06 15:04